Yerden Isıtma Kullanarak Eski Yöntemlere Göre %20 Enerji Tasarrufu Yapabileceğinizi Biliyor Muydunuz?
Çağımız sürdürlebilirlik çağı. Dünya kaynaklarının hızla tükenmesi, iklim krizi ve ekonomik krizler artık sürdürülebilir bir dünya inşa etmemiz için insanlığın ortak hedefi oldu. Bununla beraber hayatımıza karbon ayak izi, su ayak izi, sürdürülebilir şehirler ve binalar gibi kavramlar hızlıca girdi. Yaşanan enerji krizleri ve pahalılığı da artık bir enerji kaynağını tüketirken iki kere düşünmemize sebep oluyor.
Peki eski ısınma sistemlerinizi yerden ısıtma sistemine çevirerek binalarda %20 enerji tasarrufu yapabileceğinizi biliyor muydunuz? Artık konutlarda yeni talep enerji verimli yerden ısıtmalı yaşam alanları. Konuyu Wavin Türkiye İç Mekan İklimlendirme Çözümleri Ürün Müdürü Hande Muğlalı ile 360 derece değerlendirdik.
Yerden ısıtma sistemlerini hepimiz duyduk biliyoruz yaşadığımız binalarda mevcut. Peki bize yerden ısıtma sistemlerinin avantajlarını anlatabilir misiniz?
Yerden ısıtma sistemi denilince aslında insanların aklına rahatlık ve konfor geliyor. Ama bunun dışında pek çok avantajı var. Mesela ortalama olarak geleneksel ısıtma sistemlerine göre %20 enerji tasarrufu sağlar. Bakım gerektirmez. Konfor açısından düşünürsek her oda farklı sıcaklığa ayarlanabilir. Yerden sıtma sistemi, çalışması boyunca hava akımı oluşturmadığından daha konforlu, sağlıklı ve hijyenik bir sistemdir. Wavin’in yerden ısıtma ürünü özelinde konuşursak, Sentio mobil uygulaması üzerinden bağlanıp evinizin hava şartlarını kontrol edebilir, programlayabilir ya da anlık değiştirebilirsiniz.
%20 çok iyi bir rakam. Peki bu nasıl sağlanıyor?
Sıklıkla ayak basılan zemin sıcaklığı, konforlu ve sağlıklı ısınma amacıyla yönetmeliklerce 29 ̊C ile sınırlandırıldırılmıştır. Bu da sistemden geçen akışkan sıcaklığının 45-50 ̊C mertebelerinde olması gerekliliğini bize sunar. Bu sıcaklık noktası yeni nesil ısı kaynakları olan yoğuşmalı kazan, kombi ve ısı pompalarının en verimli çalışma noktasıdır. Yani bir miktar suyu 80 ̊C’ye radyatörlü sistem) ısıtmanın maliyeti, onun yaklaşık 2 katı (yerden ısıtmada kullanılan suyun miktarı yaklaşık 2 katı kadardır) kadar suyu 50 °C’ye ısıtmanın maliyetinden daha fazladır. (Yeni nesil ısı kaynaklarında yoğuşmanın en çok olduğu aralık 50 ̊C ve altında olduğundan, bu aralıkta verim %20 daha yüksektir).
Enerji maliyetlerinin şu anda çok yüksek olduğu bu dönemde yerden ısıtma en ekonomik ısıtma sistemi diyebilir miyiz?
Aslında tam olarak bunu söyleyebiliriz. Çünkü hem ısı kaynaklarının en verimli noktasında enerjiyi minimumda harcıyor hem de çok yüksek konfor sağlıyor. Bunun yanında insanın ideal konfor şartlarına en uygun ısıtma sistemi. Ayrıca yerden ısıtma sisteminin bakım gerektirmediğini ve bu kadar konforu daha verimli sunduğunu deneyimleyince kullanıcılar çok memnun oluyor ve çevrelerine de bu sistemi öneriyorlar. Yerden ısıtma sisteminin milattan önceki yıllarda bile kullanılan kadim bir sistem olduğunu duyduklarında daha da fazla güveniyorlar.
Yerden ısıtma aslında çağımıza ait bir yöntem değil öyle mi? Peki neden bugüne kadar diğer sistemler kadar yaygın kullanılmamış?
Tabi millattan önce yerden ısıtma sistemi bugünkü boru ve oda termostatları kullanılarak yapılmasa da ısı kaynağından çıkan dumanın zemin altına ve oradan duvarlardaki kilden borular yardımıyla bacaya kadar dolaştırılarak ısıyı mahale aktarması prensibine dayanıyordu. Buna “hypocaust” denilirmiş.
Anadolu topraklarında Efes’te, Osmanlı eserlerinde ise Edirne’deki Selimiye camii’nde görmek mümkün. O tarihlerden günümüze gelindiğinde ise yerden ısıtma sistemi her şeyde olduğu gibi bir evrim geçirdi elbette. Öncelikle 1960’lardan sonra PE yüksek sıcaklıklara dayanıklı hale getirilebildikten sonra yerden ısıtma sistemi PE boruların içerisinden sıcak suyun geçirilmesi ve o suyun enerjisini mahale aktarması şeklin evrildi. Ama o tarihlerde bu sistemler projelendirilmediğinden ve bu konuda yetkili uygulamacılar olmadığından yanlış sistemler kurulabildi.
Mesela boru içerisinden sanki radyatörlü sistemdeki gibi 80°C’de su geçirildi. Bu, en büyük yanlışlardan biriydi. Tabiki bu sıcaklık, hem zeminin çok ısınması nedeniyle konforu olumsuz etkiledi hem de sıcaklığın yükselmesiyle yerdeki tozların hareket etmesine de yol açtı.
Ayrıca o yıllarda yerden ısıtma sistemleri için özel olarak kullanılan kolektörler kullanılmadı. Bu özel kolektörler, üzerinde bulunan debi ayar vanaları sayesinde projede hesaplanan miktarda suyun borulardan geçirilmesini sağlıyor. Bu da kullanıcıya, yetersiz/aşırı ısınma gibi sorunları ortadan kaldırması konusunda yardımcı oldu. Eğer bu özel kolektör kullanılmazsa, kullanıcı kolektörden uzak noktadaki odanın yeteri kadar ısınmadığını görecektir.
Sonuç olarak geçmişte bu tarz yanlışlar yapıldığından, kullanıcı çok mağdur oldu ve bu sistemin kendisinden memnun olmamasına neden oldu. Halbuki her yenilik ve teknoloji, onu doğru ve bilimsel kullandığımız noktada bize fayda sağlıyor. Yerden ısıtma sistemi de böyle. Doğru projelendirme, doğru uygulama, kaliteli ve enerji verimli ürünler kullanılması durumunda kullanıcının memnun olmaması mümkün değil.
Yerden ısıtma kullandığımızda faturalarımızı düşürmek de elimizdedir o zaman?
Aynen kesinlikle elimizdedir. Yerden ısıtma sisteminde sıcaklıklığı her odada ihtiyaca göre ayarlamak mümkün olduğundan faturalarınızı düşürmeniz daha kolaydır. Mesela hiç kullanmadığınız bir odayı düşük sıcaklıklara ayarlayarak tasarruf yapabilirsiniz. Ya da apartmanınızda merkezi bir ısıtma sistemine sahipseniz, yani ısı kaynağı olarak merkezi bir kazan kullanılıyorsa gün boyu evde kimse yok ise o evin 15 °C’nin üzerinde ısıtılması israftır ve mobil uygulama üzerinden eve gelmeden bir saat önce sürekli kullanacağınız odaların sıcaklığını yükselterek hem konforlu bir ortama hem de daha düşük faturalara ulaşabilirsiniz.
Radyatörlü sistemde termostatik vana ile oda sıcaklık kontrolü yapılmaya çalışılsa da dijital olmayan termostatik vanaların istenilen sonucu verecek hassasiyette olmadığını hepimiz deneyimlemişizdir. Bazen vana düşük seviye(2)’de ayarlanmış olsa bile radyatörün yüksek sıcaklık verebildiğini ya da tam tersi durumları yaşamışızdır. Bu durumda tabi ki oda sıcaklığını kontrol ederek verimliliğe ulaşmaktan bahsedilemez.
Sadece yerden ısıtma sistemi diyoruz ama enerji verimliliği çıkıyor karşımıza. Artık iklim değişiklikleri ve enerji krizleri kendi kendini sürdürebilen bina, şehirleri gündeme getirdi. Bu konuda neler söylemek istersiniz? Dünyada buna örnekler mevcut mu?
Aslında bu şu anda tüm dünyanın gündeminin merkezinde olan bir konu. Biliyorsunuz pandemi ve savaşla beraber Avrupa’da bir enerji krizi ortaya çıktı. Özellikle ısınma maliyetleri çok yükseldi. Bununla beraber iklim krizleri de gündemde. Böyle bir ortamda insanların tükettiği kaynakları değerlendirebiliyor ya da iyi yönetebiliyor olması çok önemli bir konu.
Evimizdeki tesisatlarımızın hem cüzdanımıza hem de çevreye verdiği zararı karbon ayak izimizi nasıl arttırdığının farkına varmaya başladık. Mesela bir araştırmaya göre şu anda dünyada 200 milyon eski ısıtma sistemi var ve bunları değiştirmek Portekiz’in bir yıllık elektrik tüketimine eşdeğer tasarruf anlamına geliyor. Düşünsenize her evdeki küçük bir değişiklik koskoca ülkenin bir yıllık elektrik kullanımı kadar tasarruf sağlıyor.
Küresel ticaret önümüzdeki 20 yıl içinde iki katına çıkacak. Ancak enerji tüketimi bununla birlikte büyüme eğiliminde değil. Enerjiyi daha verimli hale getirmek için çok çalışırsak, yalnızca bugün kullandığımız kadar enerjiye ihtiyacımız olacaktır.
Konutlarda, ısıtma sistemleri ve kazanlar, harcanan enerjinin %60’tan fazlasını tüketir. Avrupa’da yapılan bir araştırmaya göre 2020’de ısıtma sistemlerinin %64’ü verimsiz olduğu ortaya çıktı. Dediğiniz gibi sadece yerden ısıtma diyoruz ama bunun tüketimini iyileştirdiğimizde yapabileceğimiz tasarruf sadece cebimize değil dünyaya da katkı sağlayacaktır.
Peki Wavin’in bu konudaki bakış açısı nedir?
Aslında Wavin sadece bu konuda değil güvenli ve verimli su temini, daha iyi hijyen ve tesisat,iklim şartlarına dayanıklı şehirler ve sürüdürülebilir şehirler için daha iyi bina performansı gibi dört ana konuda kendi sürdürülebilirlik hedeflerini ortaya koymuştur.
Burada sürdürülebilir şehirler için daha iyi bina performansı diyoruz çünkü tüm enerjinin yaklaşık %40’ı binalarımızda tüketiliyor. Demin de belirttiğimiz gibi ısınma, buradaki en büyük payı taşıyan etkenlerin başında geliyor.
Bu durumda Wavin de özellikle iç mekan iklimlendirme sistemleri üzerine yoğunlaştı. Özel iç mekan iklimlendirme çözümlerimiz, yüzeyden ısıtma&soğutma, daire giriş istasyonu (kat istasyonu) ve mekanik havalandırma dahil olmak üzere geleceğe yatırım yapan inovatif sistemlerimizi ve ürünlerimizi içeriyor. Yine tüm iç mekan sistemlerini kontrol eden sistemlerimizde daha az enerji ve ışık harcamasını ilk hedefimiz haline getirdik. Dünyanın en küçük ama en işlevli oda termostatlarından birini yarattık.
Wavin’in yerden ısıtma sisteminin rakiplerine göre başka sürdürülebilir özellikleri var mıdır?
Wavin Sentio aslında başlı başına sürdürülebilirlik ve daha iyi bina performansı için tasarlandı. Demin bahsettiğim gibi rakiplerimizin aksine elektrik enerjisini daha da azaltmak için sadece dokunduğunuzda aktif olan her türlü işlemi yapabildiğiniz küçük bir termostat tasarladık. Ayrıca kolektörlerimiz projelere göre tak-çıkar özellikleri ile büyütülebilir özelliklidir. Böylece projedeki planlar bir anda değiştiğinde yeni eklemeler /çıkarmalar yapmanıza müsade edecek modüler yapıya sahip. Yani satın aldığınız ürün ziyan olmuyor, ya da iade etmek için uğraşmıyorsunuz. Zaten modüler bir yapıda olduğundan azaltıp arttırabiliyorsunuz. Isıtma ve soğutmada aynı üniteyi kullanabilirsiniz. Biz ürünlerimizi üretirken özellikle sürdürülebilir olmasına, dayanıklılığına ve kalitesine önem veriyoruz.
Peki ev sahipleri bunlardan faydalanmak için eski sistemlerini yerden ısıtma ile değiştirebilirler mi?
Tabi ki yapabilirler. Halihazırda bir eviniz var ve ısıtma sistemini yerden ısıtma sistemiyle dönüştürmek isterseniz, tavan ve kapı yüksekliklerinin uygun olup olmadığına bakılması gerekmektedir. Renovasyon projelerinde şap yerine uygulanan bazı zemin uygulamaları vardır. Bunlar evin tavan yüksekliğinin en az seviyede etkilenmesini sağlayacaktır. Ama öncesinde evinizin yerden ısıtma yetkilisi tarafından keşif yapılmasına ihtiyaç vardır.
Son olarak bina inşa edilecekken yerden ısıtma sistemine karar veren proje / mühendislik firmaları ve uygulayan tesisatçılara nasıl ip uçları vermek istersiniz?
Yerden ısıtma uygulamalarında kullanılacak ürün ve malzemeye karar verirken o projenin şartlarının dikkate alınması önemlidir. Bir malzemenin artı ve eksi yanlarını bilip, projenize hangisinin daha fazla değer katacağına bakılmalıdır. A malzemesinin artı özelliğine ihtiyacınız yoksa neden daha fazla para ödeyesiniz. Firmaların proje uzmanlarının ya da satış yetkililerinin karar vericilere bu noktada çözüm sağlayıcı konumda olmaları gerekmektedir. Sadece proje bütçesine uygun ürün/malzeme değil, projenin ihtiyacına uygun, kaliteli, verimli, sürdürülebilir ürünlerin seçilmesi çok önemlidir.
